 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Nedavno publikovana “Istorija Crne Gore od najstarijih vremena do 2003”
autora Zivka M. Andrijasevica i Serba Rastodera veliko je razocarenje za
mnoge iseljenike. Iza te knjige, kao izdavac, stoji Centar za iseljenike
u Podgorici, koji je, prema citatu u predgovoru knjige, namijenio ovu Istoriju
iseljenicima, “… kako bi nasi iseljenici sirom svijeta, objektivnim
prikazom istorijske proslosti, mogli realnije da sagledaju tzv. Crnogorsko
pitanje.”
.
Mi im porucujemo da su iseljenici davno prije formiranja
Centra za iseljenike 2002.godine realno sagledali “crnogorsko pitanje”
iz dijela dr Radoja Zivkovica, dr Radoslava Rotkovica, dr Vojislava Nikcevica,
dr Branka Pavicevica, Jevrema Brkovica, Sretena Perovica, Dr Danila Radojevica,
Sretena Zekovica i mnogo drugih autora i publikacija u kojima je jasno
rasciscena bilo kakva dilema o dvojnom srpsko-crnogorskom identitetu Crnogoraca.
Nije nam namjera da ovdje dajemo ocjenu da li autori ove Istorije zastupaju
glediste da su Crnogorci ponikli iz srpskog stabla ili ne. Medjutim, nije
jasno kojoj grupi citalaca je ova knjiga namijenjena? U predgovoru knjige
stoji da je pisana za iseljenike, dok direktor Centra Milan Vukcevic izjavljuje:...”
da
knjiga treba da stigne do ” …kulturnih, naucnih, obrazovnih, diplomatskih
i informativnih punktova sirom svijeta”.
Da li zbog diplomata u engleskoj verziji knjiga ima proporcionalno
broju strana tridesetposto vise fotografija nego u verziji na nasem jeziku?
Ocito je da je knjiga ‘komponovana” od probiraka iz opsirnije verzije,
pa otuda neujednacenost teksta. Pored toga, stice se utisak da je broj
fotografija i mapa unaprijed odredjen a tekst je odmjeren po Prokrustovom
principu! Nema ni jedne rijeci o obnovi CPC na Lucin dan 1993. godine.
Niti jedne rijeci o Poslanicama Svetog Petra Cetinjsog, najvisem dometu
knjizevne proze na narodnom jeziku sa dragocjenim istorijskim podacima.
Niti o Zakoniku Baltazara Bogisica. To onda nije nikakvo realno sagledavanje
crnogorskog pitanja nego neoprostiva greska i ogromna steta koju su autori
nanijeli svima nama koji svuda po svijetu pravimo velike napore da osnujemo
i ozivimo medju iseljenicima CPC. Uz to se pitamo kome sluze brojne
istorijske mape cirilocom u engleskoj verziji knjige, a nema mape da bi
citalac vidio gdje se nalazi ta nova, medjunarodno priznata drzava u Evropi?
Notorna je cinjenica da mnogi ljudi u svijetu cesto nijesu razlikovali,
recimo, Jugoslaviju od Cehoslovacke, pa se moze desiti da traze Montenegro
po mapama Juzne Amerike!
Ovakva knjiga-slikovnica moze se dijeliti besplatno
uz turisticke prospekte, ali ce tesko naci put do svjetskih
biblioteka i univerziteta, da bi neutralisala pogubni uticaj brojnih srpskih
publikacija o crnogorskoj proslosti. A bas to je bio glavni cilj nase Asocijacije
kad smo predlagali da mi o nasem trosku stampamo knjigu u Americi. No,
jedna druga Istorija Crne Gore - A HISTORY OF MONTENEGRO- engleskog
pisca Francis Seymour Stevensona, objavljena krajem prosle godine
u Londonu, za cudo samo sa jednom fotografijom kralja Nikole na prvoj
strani, vec je u prodaji i lako se nabavlja preko interneta. Stevenson
je takodje autor ranije izasle knjige MAKEDONSKO PITANJE.
Poznato je da su mnoge aktivnosti crnogorskih iseljenika, kao
Prvi svjetski kongres u Njujorku 1999. godine, Drugi svjetski
kongres na Cetinju 2000.godine, a narocito pripreme za ovogodisnji
referendum, bile u znaku Lovcenske vile. Taj spomenik je za sve nas
crnogorske iseljenike postao simbol odanosti i zrtvovanja za domovinu.
Koliko su iseljenici doprinijeli realizaciji obnove crnogorske drzavnosti,
nastavljajuci tradiciju nasih predhodnika, koji su hitali kad god je bilo
potrebno da crnogorsku slobodu oruzjem brane, ostavljamo drugima
da ocijene. Medjutim,za jedan tako tragican istorijski dogadjaj, kao sto
je stradanje 350 dobrovovoljaca pod Medovom 1915. godine, koji
je inspirisao pjesnike i umjetnike, nije se naslo mjesta u ovoj Istoriji
namijenjenoj iseljenicima, a naslo se mjesta za broj grla sitne stoke u
Crnoj Gori iz tog vremena! Ovakav postupak koji duboko vrijedja svakog
crnogorskog iseljenika-patriotu, ne moze sluziti na cast autorima.
U jednoj polemici iz 2004. godine direktor Centar za iseljenike
Milan Vukcevic je kazao: ”Nema osnova za bilo kakvu polemiku u pokretanju
izrade ovog projekta-najglavnije je da se do njega dodje za dobrobit Crne
Gore”.
I doslo se do njega, ali ne za dobrobit Crne Gore, vec za dobrobit
necijih visokih honorara, a Centru da stvori varljivi utisak da oni i nesto
drugo rade sem sto putuju o drzavnom trosku po svijetu i drze iseljenicima
kvazi-patriotske govore.
Pitamo se kakva je uopste uloga Centra za iseljenike u Podgorici, kad
pravi ovakve promasaje na stetu iseljenika i dokle ce njegov direktor da
krije svoje neznanje i povrsnost iza zvucnih titula.
Blazo Sredanovic
San Francisko 16 oktobra 2006
